2025-yil 26-sentyabr kuni Toshkentda “ICTWEEK 2025” doirasida startap ekotizimlarining eng yirik xalqaro tanlovi — Global Startup Awards — Markaziy Osiyo mintaqaviy bosqichi finali o‘tkazildi. Tadbir O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Pokiston, Mo‘g‘uliston, Afg‘oniston va Turkmanistondan startaplarni, shuningdek, yetakchi ekspertlar, investorlar, akseleratorlar va ommaviy axborot vositalari vakillarini birlashtirdi hamda Markaziy Osiyoda innovatsiyalarni rivojlantirish uchun muhim maydonga aylandi.
Global Startup Awards (GSA) — 154 ta mamlakat va 19 ta mintaqani qamrab olgan, innovatsiya va texnologik tadbirkorlik sohasidagi dunyodagi eng yirik platforma hisoblanadi. 2012-yilda tashkil etilganidan buyon tanlovga 160 000 dan ortiq ariza va 822 000 dan ortiq ovoz kelib tushgan, uning bitiruvchilari orasida umumiy qiymati 64 milliard AQSh dollaridan ortiq bo‘lgan 16 ta “unicorn” kompaniyalar mavjud.
Final dasturi Kim Balle, “Global Startup Awards” hammuassisi va bosh direktori, qutlov nutqi bilan ochildi:
“Biz tadbirkorlikning yangi davriga guvoh bo‘lmoqdamiz. Texnologiyalar, dasturlar va global tarmoqlardan foydalanish endi faqat saralangan kishilar uchun cheklanmagan — u ko‘pchilik uchun ochiq. Bu demokratlashtirish jarayoni innovatsiyalarni rag‘batlantiradi, asoschilarga g‘oyalarni tezroq sinab ko‘rish va ekotizimlarni misli ko‘rilmagan tezlikda kengaytirishga yordam beradi. Bugungi kunda dunyoda iste’dodlar, qo‘llab-quvvatlash va imkoniyatlar har qachongidan ham ko‘proq, shuning uchun hozir startap asoschisi bo‘lish uchun eng qulay paytlardan biri.”
Kristofer Xeyli, “Startup Genome” tadqiqot bo‘limi rahbari, “Central Asian Startup Ecosystem: Emerging Markets Everyone is Looking For” mavzusidagi ma’ruzasida Toshkentning startap ekotizimi bitimlar hajmi va qiymati bo‘yicha mintaqaning qo‘shni mamlakatlariga qaraganda tezroq o‘sayotganini ta’kidladi.
Muhokama moderator — Bohodir Ayupov, IT Park University bosh direktori. Ishtirokchilar:
Jamila Xalibaeva (IT Park Uzbekistan)
Anarbek Utegulov (Astana Hub)
Georgiy Kejerashvili (GITA, Gruziya)
Chubak Temirov (HTP, Qirg‘iziston)
Masrur Ishonov (Technohub Dushanbe)
Salar Imamaliyev (IDDA Azerbaijan)
Asosiy fikrlar:
Xalibaeva: O‘zbekistonning IT-eksport hajmi bir necha yil avvalgi 600 ming dollardan deyarli $1 mlrd.ga yetdi.
Utegulov: Qozog‘iston 2030-yilgacha 5 ta unicorn yaratish va $1 mlrd Fondlar fondini ishga tushirishni rejalashtirmoqda.
Kejerashvili: GITA xalqaro akseleratsiya modelini taqdim etdi.
Temirov: Madaniy yaqinlik va mintaqaviy hamkorlik loyihalarni kengaytirishda muhim.
Ishonov: “Zipl.ai” mintaqa uchun ilhom manbai.
Imamaliyev: Ozarbayjonning ustuvor yo‘nalishlari — diversifikatsiya, ta’lim va xalqaro hamkorlik.
Best Newcomer — G‘olib: OINA AI (Qozog‘iston)
Best Coworking Space — G‘olib: Ololo (Qirg‘iziston)
Best Health Tech Startup — G‘olib: Aidentis (Qozog‘iston)
Best Accelerator/Incubator Program — G‘olib: KBTU (Qozog‘iston)
Ecosystem Hero of the Year — G‘olib: Rahimaxon Nugmanova (O‘zbekiston)
Best Fintech Startup — G‘olib: MoliyAI (O‘zbekiston)
Best Youth Startup — G‘olib: Coursemon (Pokiston)
Investor of the Year — G‘olib: UzVC (O‘zbekiston)
Startup of the Year — G‘olib: HyperApp (O‘zbekiston, bulutli texnologiyalar)
People’s Choice Award — G‘olib: EduAI (O‘zbekiston)
Best Green Tech Startup — G‘olib: Catextra (O‘zbekiston)
Founder of the Year — G‘olib: Akmaljon Musayev (O‘zbekiston)
Diversity Role Model of the Year — G‘olib: Assem Bolatjan (Qozog‘iston)
Aset Abdualiyev (Silkroad Innovation Hub): AQSh bozoriga kirishda vizalar, ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonlari va investor topishdagi to‘siqlar haqida so‘zladi.
Rinata Ilyubayeva (Tumar Innovation Hub): Yaqin Sharq yagona bozor emasligini, biroq tezkor raqamlashtirish va venchur investitsiyalarning o‘sishi katta imkoniyatlar yaratishini ta’kidladi.
Abdulaxad Kuchkarov, IT Park bosh direktori:
“Men bu startaplarning barchasini ko‘rib turibman va bugun sizlar bilan birga bo‘lishdan juda mamnunman. O‘zbekiston startap ekotizimida ulkan o‘zgarishlarga guvoh bo‘lyapman. Biz endigina ish boshlaganimizda, atigi bir necha yil ichida bunday natijalarga erishishimizni tasavvur ham qilmagan edik va ishonchim komilki, bu hali boshlanishi, xolos. Oldinda qilinadigan ishlar juda ko‘p. Hech qanday mo‘jiza yoki sehrgarlik yo‘q — faqat mehnat. Shu yo‘l bilan biz haqiqatan ham ajoyib natijalarga erisha olamiz.”
Aniq.uz, Daryo.uz, Frank.uz, Kursiv, Nova 24, The Tech, UzbekFintech, Weproject, Vzglyad.uz, Oriat Dono radiostansiyasi.
2025-09-27