Qanday qilib IT Park Uzbekistan rezidenti bo‘lish mumkin?
IT Park Uzbekistan raqamli xizmatlar va dasturiy mahsulotlarni yaratuvchi texnologiya va xizmat ko‘rsatish kompaniyalarini birlashtirgan autsorsing markazidir. Eksport ko‘rsatkichlarini oshirish hamda mamlakatning investitsiyaviy jozibadorligini yuksaltirish maqsadida hukumat tegishli choralar ko‘rmoqda. Jumladan, rezidentlar faoliyatini qo‘llab-quvvatlash uchun yangi dasturlar ishlab chiqilmoqda va qulay ishbilarmonlik muhiti yaratilmoqda. Shu yili IT Park Uzbekistan rezidentlari amalga oshirishi mumkin bo‘lgan faoliyat turlari ro‘yxatini kengaytirishga qaror qilindi. Endi mijozlar bilan internet orqali ish olib boradigan deyarli har qanday kompaniya rezident bo‘lishi mumkin. Biroq buning o‘ziga xos jihatlari mavjud. Ushbu maqolada ana shu jihatlar va rezidentlar uchun mavjud imkoniyatlar haqida so‘z yuritamiz.
Qaysi kompaniyalar rezident maqomini olishi mumkin
IT Park Uzbekistan rezidentlik maqomini olish uchun uchta asosiy talabni qo‘yadi:
- Kompaniya O‘zbekiston Respublikasi hududida yuridik shaxs sifatida ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lishi shart;
- Kompaniya IT Park rezidentlariga ruxsat etilgan faoliyat turlari ro‘yxatiga muvofiq amalga oshiradigan faoliyati bo‘yicha biznes-rejasini taqdim etishi lozim.
Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 29-maydagi 303-sonli yangi qaroriga muvofiq, Faoliyat turlari ro‘yxati kengaytirildi. Unga ko‘ra, xizmatlarini kamida 2 ta davlatga eksport qiladigan va daromadining 50 foizdan ortig‘ini chet elga eksportdan oladigan xizmat ko‘rsatuvchi kompaniyalar ham qo‘shildi. Boshqacha aytganda, endilikda O‘zbekistonda ro‘yxatdan o‘tgan, Internet orqali xizmatlar ko‘rsatadigan har qanday kompaniya rezident maqomini olishi mumkin. Biroq, bunday kompaniyalar uchun ikkita muhim shart mavjud:
- Kompaniyaning yillik daromadida eksport ulushi kamida 50 foiz bo‘lishi lozim;
- Eksport kamida ikkita chet davlatga amalga oshirilishi kerak.
Rezident maqomini olish uchun ariza my.it-park.uz saytida topshiriladi.
Misollar orqali ko‘rib chiqamiz
KEYSLAR
|
1-keys “Buxgalteriya” MCHJ kompaniyasi Internet orqali buxgalteriya xizmatlarini ko‘rsatadi. Uning mijozlari O‘zbekiston, Qozog‘iston va Turkiya kompaniyalari hisoblanadi. Kompaniya daromadi quyidagi nisbatlarda shakllanadi: O‘zbekistondan — 30%, Qozog‘istondan — 40%, Turkiyadan — 30%. “Buxgalteriya” MCHJ IT Park Uzbekistan rezidenti bo‘la oladimi? Ha, chunki eksportning umumiy tushumdagi ulushi 50 foizdan yuqori va eksport ikki mamlakatga amalga oshirilmoqda. |
|
2-keys “Dispetcherskaya” MCHJ kompaniyasi O‘zbekiston va AQShlik mijozlarga xizmat ko‘rsatadi. Amerikalik mijozlar kompaniya umumiy daromadining 90 foizini ta’minlaydi. “Dispetcherskaya” MCHJ kompaniyasi IT Park Uzbekistan rezidenti bo‘la oladimi? Yo‘q, chunki xizmatlar eksporti faqat bitta mamlakatga amalga oshirilmoqda. |
|
3-keys “Qo‘llab-quvvatlash xizmati” MCHJ kompaniyasi quyidagi mamlakatlarning uchta kompaniyasi bilan hamkorlik qiladi: O‘zbekiston, Xitoy va Yaponiya. Uning mijozlari quyidagi nisbatlarda daromad keltiradi: O‘zbekistondan — 55%, Xitoydan — 35%, Yaponiyadan — 10%. “Xizmat ko‘rsatish” MCHJ kompaniyasi IT Park Uzbekistan rezidenti bo‘la oladimi? Yo‘q, bo‘la olmaydi, chunki daromaddagi eksport ulushi 50 foizdan kam. |
Boshqa IT-kompaniyalar uchun eksport daromadini shakllantirish talabi majburiy emas. Biroq, eksportga yo‘naltirilgan kompaniyalarni IT Park rag‘batlantiradi va ular ma’lum imtiyozlardan foydalanish huquqiga ega bo‘lishi mumkin. Bu imtiyozlar haqida keyinroq batafsil ma’lumot beramiz.
Rezidentlar qanday imtiyozlarga ega bo‘ladi
IT Park Uzbekistan tomonidan xorijiy va mahalliy kompaniyalarga taqdim etiladigan qo‘llab-quvvatlash dasturlari:
1. Zero Risk. Ushbu dastur O‘zbekiston bozoriga minimal xavf va xarajatlar bilan kirishni xohlovchi xorijiy IT-kompaniyalar uchun mo‘ljallangan. Xususan, kompaniyalar mamlakat hududlarida 12 oyga bepul ofis va 100 kishigacha bo‘lgan ofisni jihozlashda yordam oladi; O‘zbekiston fuqarosi bo‘lgan xodimlarning ish haqi xarajatlarining 15 foizigacha qoplanadi; xodimlarni yollash va o‘qitish uchun sarflangan xarajatlarning 50 foizi qoplab beriladi.
2. Local2Global. Dastur mahalliy kompaniyalarning eksport faoliyatini rag‘batlantirish maqsadida ularni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan. Dastur doirasida quyidagi xarajatlarning 50 foizi qoplanadi: eksport bo‘yicha maslahat xizmatlari; mijozlarning O‘zbekistonga xorijiy safarlari; xorijiy xizmat safarlari va xalqaro ko‘rgazmalarda ishtirok etish; “Coursera” platformasidagi eng yaxshi kurslarga bepul kirish imkoniyati taqdim etiladi; eksport bo‘yicha murabbiylik xizmati amalga oshiriladi.
3. One Stop Shop. Ushbu xizmat O‘zbekistonda biznes yuritishni boshlash jarayonini mahalliy va xorijiy kompaniyalar uchun soddalashtirish maqsadida yaratilgan. Xizmat doirasida tajribali mutaxassislar qisqa muddat ichida yuridik shaxsni ro‘yxatdan o‘tkazib, dastlabki hujjatlarni tayyorlab, bank hisobraqamini ochib, soliq idoralarida hisobga qo‘yishadi.
4. IT Visa. Xorijiy mutaxassislar, investorlar, shuningdek, IT Park Uzbekistan rezidentlarining ta’sischilariga 3 yilgacha muddatli ko‘p martalik vizalar beriladi. “IT Visa” orqali xorijliklar quyidagi imkoniyatlarga ega bo‘ladilar: O‘zbekiston fuqarolari bilan teng ravishda tibbiy xizmat va ta’lim olish; viza amal qilish muddati davomida vaqtinchalik ro‘yxatdan o‘tish; istalgan qiymatdagi ko‘chmas mulkni sotib olish.
5. Softlanding. IT Park Uzbekistan’ning xorijiy rezident-eksportchilari uchun yangi qo‘llab-quvvatlash dasturi bo‘lib, u “One Stop Shop” va “IT VISA”, shuningdek, xodimlarni ishga olish, ular uchun turar joy topish, xodimlar uchun treninglar tashkil etish va boshqalarni o‘z ichiga oladi. Bundan tashqari, dastur doirasida IT Park Uzbekistan biznesni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha xizmatlar taklif qiladi: bank va moliya sohasidagi maslahatlar, ofis binolarini qidirish va ijaraga olishda ko‘maklashish, hamkorlarni tanlashda yordam va boshqa ko‘plab imkoniyatlar.
Rezidentlarning qanday majburiyatlari mavjud
IT Park rezidentlik maqomi kompaniyalarning quyidagi majburiyatlarni bajarishini nazarda tutadi:
- tasdiqlangan biznes-rejaga muvofiq faoliyat yuritish;
- IT Park bilan tuzilgan rezident faoliyati shartlari to‘g‘risidagi shartnoma bo‘yicha majburiyatlarga rioya etish;
- o‘z faoliyati to‘g‘risida har chorakda ma’lumot taqdim etib turish;
- har yili auditorlik xulosasini taqdim etish.
Keltirilgan ro‘yxatdagi bir yoki bir nechta bandning bajarilmasligi kompaniyaning rezidentlik maqomidan mahrum bo‘lishiga va natijada imtiyozli dasturlar hamda preferensiyalarning bekor qilinishiga olib keladi.
2024-08-27