Digital Startups Program taqdimoti: startaplar qanday qo‘llab-quvvatlanadi

Toshkent, 7-dekabr – IT Park raqamli texnologiyalar sohasidagi startaplarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan "Raqamli startaplar dasturi"ni ishga tushirdi. Dastur O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 14-oktyabrdagi PQ-357-son "Startap-loyihalar va venchur moliyalashtirish ekotizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi qarori doirasida amalga oshirilib, startap ekotizimini rivojlantirish va O‘zbekistonga xorijiy venchur investitsiyalarini jalb qilishga qaratilgan.

Tadbirni Raqamli texnologiyalar vazirining birinchi o‘rinbosari Olimjon Umarov tabrik so‘zi bilan ochdi. Vazirning birinchi o‘rinbosari ishtirokchilarga murojaatida hukumat va davlat startaplarni rivojlantirishga katta e’tibor berayotganini ta’kidladi.

"Joriy yilda startaplarimizning o‘sishi uchun ham moliyaviy, ham mentorlik yordamini o‘z ichiga olgan keng ko‘lamli dastur qabul qilindi," - deya qo‘shimcha qildi Olimjon Umarov. Inkubatsiya va akseleratsiya dasturlarini ishga tushirish, infratuzilmani rivojlantirish va modernizatsiya qilish, yangi kovorking va ofis maydonlarini yaratish va boshqa ko‘plab tashabbuslarga alohida e’tibor qaratiladi.

IT Park Uzbekistan ijrochi direktori Abdulahad Qo‘chqorov O‘zbekistonda raqamli startaplar dasturi va uning texnologik loyihalarni rivojlantirishdagi afzalliklarini taqdim etdi.

"O‘zbekiston o‘z startap ekotizimini rivojlantirishda yangi bosqichga qadam qo‘ymoqda va Digital Startups dasturini ishga tushirmoqda. Ushbu dastur ekotizim ishtirokchilarini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan. Masalan, startaplar tomonidan jalb qilingan xorijiy fondlar sarmoyasini ikki baravarga ($100,000) oshiramiz. Dastur ishtirokchilari akseleratsiya, inkubatsiya, trening va boshqa xarajatlarni qisman qoplash va kompensatsiya qilish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Biz startap asoschilari va xodimlarini jalb qilish uchun IT-vizani kengaytirmoqdamiz. 2025-yil 1-yanvardan boshlab Startap ekotizimlari uchun tartibga solish qumdonini ishga tushiramiz. Shuningdek, biz startaplar, investorlar, hamkorlar, inkubatorlar va akseleratorlarni birlashtiradigan noyob platforma - StartupBase’ni ishga tushiramiz," - dedi Abdulahad Qo‘chqorov o‘z chiqishida.

Dastur ishtirokchilari uchun qanday foyda?

Digital Startups dasturi investitsiyalarni ajratish, xalqaro akseleratorlarda ishtirok etish xarajatlarini qoplash, tadbirkorlikka o‘qitish va intellektual mulkni patentlashni qo‘llab-quvvatlash kabi turli xil yordam mexanizmlarini o‘z ichiga oladi.

Ushbu dasturning asosiy afzalliklaridan biri startaplarning o‘z investitsiyalarini ikki baravar ko‘paytirish imkoniyatidir - endi xalqaro venchur fondlari yoki biznes farishtalaridan investitsiya olgan startap davlatdan xuddi shunday miqdorda ($100,000 oshmagan) investitsiya olishi mumkin.

Bundan tashqari, innovatsion mahsulotlarni rivojlantirishni rag‘batlantirish uchun Raqamli startaplar dasturi doirasida bir qator qo‘llab-quvvatlash mexanizmlari ko‘zda tutilgan:

- inkubatsiya va akseleratsiya dasturlarida ishtirok etish xarajatlarini qoplash - 50% gacha (maksimal 20 ming AQSH dollari);

- mentorlarni jalb qilish xarajatlarini kompensatsiya qilish - 50% gacha (maksimal 50 ming AQSH dollari);

- intellektual mulk obyektlarini patentlash va ro‘yxatdan o‘tkazish xarajatlarini qoplash - 100%;

- garov ta’minotisiz moliyaviy qarzlar ajratish (300 mln so‘mgacha). 

Shuningdek, startaplar IT Park qoshidagi venchur fondidan investitsiyalarni jalb qilishlari mumkin bo‘ladi, xorijiy startaplarning asoschilari va ishtirokchilari esa mamlakatda vaqtinchalik ro‘yxatdan o‘tish, tibbiy xizmat va ta’lim olish (O‘zbekiston fuqarolari bilan teng shartlarda), shuningdek, ko‘chmas mulk sotib olish imkoniyatini beruvchi IT-vizalarni olishlari mumkin bo‘ladi.

Bundan tashqari, davlat ulushi 50 foizdan ortiq bo‘lgan banklar o‘zlarining venchur fondlari va startap-studiyalarini yaratishi mumkin, bu esa O‘zbekiston startap ekotizimini mustahkamlashga, shuningdek, startaplar uchun investitsiyalarni faol jalb qilishga yordam beradi.

Kimlar ishtirok etishi mumkin?

O‘zbekistonda ro‘yxatdan o‘tgan, bir qator mezonlarga javob beradigan startaplar dastur ishtirokchilari bo‘lishi mumkin:

- faoliyat davomiyligi 6 oydan 7 yilgacha;

- kalendar yilda jami daromad – 10 milliard so‘mdan ko‘p bo‘lmagan miqdorda;

- inkubatsiya yoki akseleratsiya dasturlari muvaffaqiyatli yakunlanganligini tasdiqlovchi hujjatlarning mavjudligi;

- xalqaro bozorlarga chiqish salohiyatiga ega raqamli texnologiyalarga asoslangan biznes modelining mavjudligi va boshqalar.

Bundan tashqari, dasturda venchur fondlari, investorlar, inkubatorlar va akseleratorlar ishtirok etishi mumkin.

Tadbirda startaplar, investorlar va hamkorlarni birlashtirgan yagona StartupBase platformasi taqdim etildi. U 2025-yil 1-yanvardan boshlab ishga tushiriladi va ekotizim asoschilari, biznes farishtalari va boshqa ishtirokchilarining o‘zaro hamkorligi uchun asosiy platformaga aylanadi, istiqbolli loyihalar haqida ma’lumot va investitsiyalarni jalb qilish va sheriklarni topish vositalarini taqdim etadi.

Mahalliy va xalqaro ekspertlar ishtirokida panel sessiyalari bo‘lib o‘tdi, unda xalqaro tajriba asosida venchur ekotizimini rivojlantirish masalalari, shuningdek, mahalliy startap muhitini mustahkamlash bo‘yicha rejalar va tashabbuslar muhokama qilindi.

Digital Startups Program taqdimoti doirasida Raqamli texnologiyalar vazirligi, IT Park Ventures vakillari va xorijiy ekspertlar ishtirokida mexanizm va qoidalar muhokama qilindi. Ishtirokchilar innovatsion ekotizimni kuchaytirish va startaplarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha xalqaro tajriba va takliflar bilan almashdilar.

Ta’kidlash joizki, O‘zbekistonda startap ekotizimi jadal rivojlanmoqda: 2024-yilga kelib IT Parkda 500 dan ortiq istiqbolli startaplar mavjud bo‘lib, ulardan 260 tasi faol. Muvaffaqiyatli misol - O‘zbekistonning birinchi "yakkashox"i - $1,16 mlrdga baholangan Uzum.

Bundan tashqari, IT Parkdagi startap asoschilari umumiy qiymati 148 million dollardan ortiq bo‘lgan investitsiyalar va grantlarni jalb qildilar, ularning katta qismi xalqaro fondlardan kelib tushdi. Shunday qilib, Britaniyaning Sturgeon Capital fondi O‘zbekistondagi oltita loyihaga 11 million dollardan ortiq sarmoya kiritdi. Startaplar bozorida aylanmasi 10 million dollardan oshgan 50 dan ortiq mahalliy kompaniyalar ham paydo bo‘ldi.

Digital Startups dasturining ishga tushirilishi O‘zbekistonda innovatsion tadbirkorlikni mustahkamlash, IT-loyihalarni rivojlantirish va xalqaro investitsiyalarni jalb qilishda muhim qadam bo‘ldi. IT Park startaplarning muvaffaqiyatli o‘sishi uchun shart-sharoitlar yaratish ustida ishlashda davom etadi, ularga yangi cho‘qqilarga chiqish uchun barcha zarur resurslarni taqdim etadi.