“Pitching Uzbekistan”: birinchi Digital Leadership Forum nimasi bilan yodda qoldi?

So‘nggi yillarda O‘zbekistonda xalqaro forumlar tez-tez o‘tkazilib kelinmoqda, biroq ular, odatda, iqtisodiyotning barcha tarmoqlarini qamray olmaydi.

Bunday tadbirlarda bugungi kunda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar to‘g’risida taqdimotlar qilinmoqda, sanoat va ishlab chiqarishga yo‘naltirilayotgan sarmoyalar haqida ko‘p gapirilmoqda.

Ixtisoslashgan ekspertlar va mutaxassislarni birlashtirgan mavzuli tadbirlar haligacha yetarli darajada ko‘p emas.

7–9-iyul kunlari Toshkentda bo‘lib o‘tgan Digital Leadership Forum tadbiri bu masalalarni to‘g’rilashga qaratilgan.

Chindan ham, bu O‘zbekiston yangi – rivojlanayotgan IT-xab va xalqaro BPO bozori sigatida taqdim etilgan birinchi yirik tadbir bo‘ldi.

Get ready to rock&roll

IT Park University bosh direktori Bahodir Ayupovning ushbu iborasi butun tadbir ohangini belgilab berdi.

Tashrif buyuruvchilar ularga yana shunchaki yalpi ichki mahsulot hajmi va boshqa makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar o‘qib berilmasligini darhol tushundilar.

Buning o‘rniga mehmonlar, aksincha, IT kompaniyalar yaratayotgan mamlakat taqdimotini qabul qildilar.

Masalan, Raqamli texnologiyalar vaziri Sherzod Shermatov forumning yakuniy maqsadini bir slayd bilan tom maʼnoda bayon qildi:

• olti yil avval O‘zbekiston 0,6 million dollarga teng IT xizmatlarini eksport qilgan;
• joriy yilda ushbu natijani 300 million dollarga yetkazish rejalashtirilgan;
• kelgusi yetti yil ichida 5 milliard dollargacha o‘stirish maqsad qilingan.

O‘zbekistonda IT-xizmatlar eksporti hajmi bo‘yicha statistik ma’lumotlar va prognozlar.

Oddiy qilib aytganda, O‘zbekiston hozirda BPO xizmatlarini ko‘rsatuvchi xalqaro markazga aylanib bormoqda va aniq maqsad bor.

Joriy BPO natijalari shuni ko‘rsatadiki, bu juda real maqsad, chunki hozir faqat kengaytirilishi kerak bo‘lgan ishlaydigan model mavjud.

Shuning uchun ham forumning asosiy ishtirokchilari O‘zbekiston ularga qanday imkoniyatlar taqdim etishga tayyorligini bilish uchun kelgan xalqaro BPO kompaniyalari bo‘ldi.

Aytgancha, ular haqida. Taqdimot chog’ida Sherzod Shermatov joriy vositalar (IT-viza, IT-kompaniyalar uchun imtiyoz va preferensiyalar, infratuzilma) haqida qisqacha to‘xtalib o‘tdi va navbatdagi katta qadam – Xalqaro raqamli texnologiyalar markazi tashkil etilishini e’lon qildi.

Uning xususiyatlari orasida:

• maxsus huquqiy rejim;
• tartibga solish qumdoni;
• maxsus moliya va bank muhiti;
• investorlarning huquq va manfaatlarini himoya qilish tizimi.

Oddiy qilib aytganda, bu IT-kompaniyalar o‘zlarining asosiy biznesiga e’tibor qaratishlari, taxminlarini tezroq sinab ko‘rishlari va yangi loyihalarni ishga tushirishlari mumkin bo‘lgan maxsus zona bo‘ladi.

Bundan xulosa qilish mumkinki, O‘zbekiston nafaqat autsorsing uchun jozibali joy, balki to‘laqonli markazga aylanadi.

Agar geosiyosiy vaziyatni hisobga oladigan bo‘lsak, unda faqat bitta narsani aytish mumkin – “hammasi to‘g’ri, hozir yoki hech qachon”.

Boshqa hech qayerda yo‘q imkoniyatlar

IT Park direktori Farhod Ibragimov o‘z nutqida joriy yilda taqdim etiladigan yangi imkoniyatlar haqida gapirdi.

Qizig’i shundaki, bu O‘zbekistondan boshqa hech bir davlatda mavjud bo‘lmagan noyob dasturlar hisoblanadi.

Masalan, “Zero Risk”ni olaylik, uning doirasida IT-kompaniyalar hududlarda binolarni ijaraga olish uchun bir yil davomida to‘lamasliklari va 50 kishigacha bo‘lgan ushbu ofisning to‘liq texnik jihozlarini bepul olishlari mumkin.

Ha, barcha xarajatlar Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish jamg’armasi va IT Park tomonidan qoplanadi.

Bundan tashqari, kompaniyalar mutaxassislarning ish haqining bir qismini qoplaydi, HR xizmatlari uchun kompensatsiya ajratiladi va mentorlar xarajatlarini bo‘lishish imkoniyati beriladi.

Demak, Toshkentdan tashqarida ofis ochish hozir juda jozibali harakat.

Yana bir dastur – Global Excellence, mamlakatga xorijiy kompaniyalarni jalb qilishga qaratilgan. U quyidagilarni ta’minlaydi:

• to‘g’ridan-to‘g’ri xorijiy investitsiyalar bo‘yicha maslahatchilar bilan belgilangan shartnomalar bo‘yicha ishlash;
• O‘zbekistonga tashriflarning to‘liq qamrab olingan dasturlari;
• istiqbolli loyihalarni izlash va tahlil qilish.

Uchinchi dastur “Local 2 Global” mahalliy kompaniyalar eksportini oshirishga qaratilgan.

Shu tariqa, uning doirasida eksport bo‘yicha maslahatlashuvlar va boshqa davlatlarga xizmat safarlari xarajatlari qoplanadi.

Bundan tashqari, eksport bo‘yicha mentorlik dasturi, xorijiy mijozlarning O‘zbekistonga sayohatlari uchun homiylik dasturi va boshqalar yo‘lga qo‘yiladi.

 

Boshqacha qilib aytganda, 5 milliard dollarlik belgiga erishish uchun siz autsorsing bilan shug’ullanadigan kompaniyalar sonini ko‘paytirishingiz kerak.

Buning uchun O‘zbekiston boshqa mamlakatlarda bo‘lmagan narsani taklif qilishi kerak. Uchta yangi dastur – xuddi o‘zi.

Yangi biznes loyihalar va panel sessiyalarini boshlash

Forumning yana bir qismi eski va yangi kompaniyalarning bir qancha loyihalari taqdimoti bo‘ldi.

Bu, birinchi navbatda, O‘zbekistonda marketing va rivojlanish bo‘yicha mintaqaviy resurs markazini ochgan Huawei kompaniyasi.

Aytgancha, kompaniyaning dunyo bo‘ylab bor-yo‘g’i beshta shunday markazlari bor – ular O‘zbekistondan tashqari Meksika, Misr, Malayziya va Xitoyda joylashgan.

Bundan tashqari, O‘zbekistondagi markaz eng yiriklaridan biri hisoblanadi, chunki u butun Yevropa, MENA mamlakatlari, Markaziy Osiyo va boshqa 75 davlatga xizmat ko‘rsatadi.

Ikkinchidan, ZTE Toshkentda BPO markazini ochdi va O‘zbekiston kompaniya uchun yangi asosiy yo‘nalish ekanligini e’lon qildi.

Uchinchidan, mamlakatda allaqachon bir nechta loyihalarga ega bo‘lgan VEON kompaniyasi, masalan, “Bilayn” yangi mahsulot – OQ telekommunikatsiya ilovasini ishga tushirganini e’lon qildi.

Toʻrtinchidan, Acharya Institute of Technology (Hindiston) Buxoro viloyati Qorakoʻl shahrida oʻz filiali ochilganligini eʼlon qildi.

Barcha yangi loyihalarni O‘zbekistonning raqamli muhitini u yoki bu yo‘nalishda rivojlantirishga qaratilganligi birlashtiradi.

Masalan, Huawei resurs markazi O‘zbekiston mintaqaviy ofis ochish uchun qanchalik mos ekanligiga misol bo‘la oladi, yangi VEON loyihasi esa ichki bozor rivojlanayotganini va yangi startaplar uchun yetarli joy mavjudligini ko‘rsatadi.

Buxoro viloyatida “Acharya” filialining ochilishi IT-mutaxassisliklari bo‘yicha yangi kadrlar sonini ko‘paytiradi, ZTE BPO markazi esa autsorsing uchun istiqbolli platforma izlayotgan barcha uchun yaxshi signal bo‘ldi.

Bundan tashqari, forum doirasida turli mavzularda panel sessiyalari ham o‘tkazildi, ular haqida batafsil ma’lumotni IT Park veb-saytida o‘qishingiz mumkin.

“Pitching Uzbekistan”

Biznesda “pitching” atamasi mavjud - bunda xodim yoki startap rahbariyat yoki investorlar oldida o‘z tashabbusini himoya qilishi kerak.

Hozirgi forum xalqaro IT hamjamiyatiga xab va autsorsing markazi bo‘lish tashabbusini ilgari surgan O‘zbekiston uchun pitching sessiyasiga aylandi.

Tadbir butun dunyodan 300 dan ortiq BPO kompaniyalarini birlashtirdi va ular o‘z niyatlari, rejalari va istiqbollarining jiddiyligini o‘zlari ko‘rish imkoniga ega bo‘ldilar.

Ha, pirovard maqsad 2030-yilga borib IT-xizmatlari eksporti hajmini 5 milliard dollarga oshirishdir, ammo forum davomida Huawei texnik direktori Pol Maykl Skanlon taʼkidlaganidek, buning uchun hozirdanoq kuchlarni birlashtirish va hamkorlik qilish zarur. Digital is around us.

Digital Leadership Forum bu vazifani uddalaganga o‘xshaydi, shuning uchun keyingi yil ikkinchi forumni ham o‘tkazilishini kutish mumkin.

---

Muallif:  Timurmalik Elmuradov — tahlilchi, R&D mutaxassisi, “Oliy iqtisodiyot maktabi” tadqiqot universiteti magistri. “Skartaris cho‘qqisi (https://t.me/skartariss)” — O‘zbekistondagi biznes, bozor va texnologiyalar haqidagi yetakchi Telegram-kanal muallifi.